Schrijven met heimwee

De Zweedse schrijfster Stina Jackson vertrok al in 2006 naar Amerika, maar haar geboorteland laat haar niet los. In haar eerste roman keert zij terug naar haar wortels. Dat het een spannend verhaal is geworden, heeft haar niet verbaasd. Zij was altijd al geïnteresseerd in de donkere kant van het leven. Wat haar wel verbaasde: dat zij met dat debuut gelijk de prijs voor de beste Zweedse thriller won. ‘Daar heb ik zelfs niet over gedroomd’.

Het klinkt echt romantisch, zoals Stina Jackson het vertelt. Zij ontmoette in Stockholm een leuke man. Hij bleek uit Amerika te komen en de man was op vakantie in Europa. Het klikte, maar hij moest terug. ‘We hebben een tijdje een lange afstandsrelatie gehad, maar daarna ben ik achter hem aan gereisd en in Amerika terecht gekomen. In Denver, Colorado’.

Jackson klinkt monter over de telefoon. Op haar gemak vertelt zij over haar vertrek uit Zweden, over Amerika, over schrijven. ‘Natuurlijk mis ik Zweden. Mijn sociale netwerk, mijn familie. Die wonen allemaal nog daar. In februari ga ik weer op bezoek. Die heimwee helpt wel bij het schrijven. Ik wilde uitzoeken waar mijn wortels liggen. En ik wilde de vertrouwde omgeving uit mijn jeugd door nieuwe ogen zien’.

Stina Jackson is opgegroeid in het hoge noorden van Zweden. Weinig mensen, veel bossen en lange, donkere winters. ‘Ik heb eerlijk gezegd nooit de schoonheid van die omgeving gezien. Dat zie ik nu pas. In mijn boek ga ik daar naar terug. Ik ben als het ware weer thuis maar dan alleen met woorden’. Wat haar dan ook in Colorado zo aantrekt, is dat het lijkt op Noord Zweden. Veel natuur en bergen, weinig mensen en lange koude winters.

In Amerika heeft zij een verzameling losse baantjes gehad. Tegelijk voltooide zij een studie geschiedenis aan de universiteit. ‘Maar nu focus ik me helemaal op het schrijven van mijn tweede boek. Ja, ik heb altijd schrijver willen worden. Mijn moeder nam me vroeger al mee naar de bibliotheek. Ik ben mijn hele leven al dol op lezen. En verhaaltjes schrijven’.

Stina Jackson vervolgt: ‘Zo lees ik ook veel true crime verhalen. Over echte gebeurde criminele zaken. Ik heb me altijd al aangetrokken gevoeld door de donkere kant van menselijk gedrag. Als je zoals ik een goed leven hebt, dan begrijp je die donkere kant van het bestaan niet. Denk bij die donkere kant aan verlies, aan eenzaamheid. Ik schrijf niet over gelukkige mensen’.

Uit haar debuutthriller De zilverweg blijkt die interesse in verlies en eenzaamheid. Het boek verhaalt de jarenlange zoektocht van de vader van een verdwenen dochter. Hij heeft zijn toen zeventienjarige dochter naar de bushalte in het dorp gebracht maar zij is nooit op de bus gestapt. Zij is sindsdien spoorloos verdwenen. In de lege ruimte in het noorden van Zweden zwerven zonderlinge types rond en er zijn meer dan genoeg plekken om iets te verbergen. De politie heeft het al lang opgegeven, maar de vader gaat door. Dan verdwijnt een tweede meisje en de link met de eerdere vermissing is al snel gelegd. Vooral de vader zet vervolgens alles op alles om het raadsel op te lossen. Hij gaat zo ver dat het hem mogelijk het leven zal kosten.

De zilverweg heeft als debuutroman vorig jaar bij het verschijnen in Zweden meteen de prijs voor het beste spannende boek gewonnen. Het is een onderscheiding, waarvan Stina Jackson nog niet in haar stoutste dromen had durven dromen. Het is overigens een terechte onderscheiding. Het boek heeft vaart en diepgang, de beschrijvingen zijn bijzonder fraai en het plot houdt de lezer tot de laatste bladzijde op het puntje van zijn of haar stoel.

‘Het boek is geïnspireerd op verhalen over vermiste meisjes langs een grote weg in Canada’, legt de schrijfster uit. ‘Het gebeurde in een landschap dat erg lijkt op Noord Zweden. Die verdwenen meisjes zijn nooit gevonden. Dat lijkt mij het ergste van een vermissing. Het feit dat je er nooit achter komt wat er is gebeurd. De onzekerheid van de achterblijvers. De vader Lelle uit De zilverweg kan het zoeken dan ook niet opgeven. Zijn schuldgevoel, dat hij niet is blijven wachten tot de bus kwam maar is weggereden, is te groot’.

Zij heeft het boek geschreven als een roman. Het element spanning kwam er op een natuurlijke wijze in, omdat zij nu eenmaal graag leest over misdaad en verlies. ‘Het was uiteindelijk de uitgever die zij: dit is gewoon een misdaadroman. Pas daarna heb ik het ook gezien als een thriller. Het is niet mijn bedoeling geweest een ‘crime novel’ te schrijven. Maar het er wel zo uitgekomen. Misschien is daarom zo’n goed spannend boek geworden. Zo lang als het voor mij natuurlijk voelt om op deze manier te schrijven, ga ik door. Ik ben nu bezig met mijn tweede boek. Dat speelt zich opnieuw af in het noorden van Zweden. Maar het zijn allemaal nieuwe personages. Het is helemaal nieuw’.

Wat Zweedse – Scandinavische – thrillers zo apart maakt? Daar moet Stina Jackson even over nadenken. ‘Wij denken veel na over sociale ontwikkelingen in het land’, stelt zij dan. Nadenken over zaken als armoede, migranten, discriminatie, maar ook over drugsgebruik en alcoholisme. Veel van die zaken komen ook terug in De zilverweg. Een alcoholistische moeder, een verwaarloosde dochter, een dorpje in het noorden zonder enig vertier waar jongeren zo snel mogelijk weg willen. Een een bijna sectarisch gezin dat eenzaam in de natuur leeft en geen contacten wenst met de buitenwereld; een beetje zoals op het eerste gezicht het gezin In het Drentse Ruinerwold. ‘Maar het is ook de trots van de inwoners op het systeem van ons eigen land, Zweden, waardoor wij er over schrijven als er iets niet goed gaat’.

Bestel direct van de uitgever via deze link.