Het onderzoek naar een moord concentreert zich in veel gevallen op het motief. Waarom heeft de dader dit slachtoffer uitgekozen, wat is de reden voor zijn – of haar – daad? Maar wat gebeurt er met een onderzoek als er gewoon geen motief is? In Motief X komt de politie van Helsingborg  voor een reeks moorden te staan waarvoor met geen mogelijkheid een motief is te vinden. Schrijver Stefan Ahnhem: ‘Wij denken altijd aan een motief, maar er zijn ook mensen die het alleen voor de kick doen. Voor de lol. Dat zijn de echt slechte mensen’.

Aan de rand van Zweden ligt het stadje Helsingborg. Aan de andere kant van de Sont – de smalle zee-engte tussen Zweden en Denemarken – ligt Helsingør. De recherche moet bij misdaden vaak samenwerken, maar echt makkelijk gaat dat niet. Een populaire televisieserie heeft die samenwerking in kaart gebracht onder de titel The Bridge. Ook Stefan Ahnhem komt op die samenwerking in zijn boeken die zich in Helsingborg afspelen. ‘Een misdadiger pakt de pont en steekt De Sont over. Makkelijk genoeg. Voor de politie gaat dat allemaal niet zo makkelijk. Het zijn verschillende landen, er zijn verschillende regels, er zijn altijd problemen in de samenwerking’, zegt Ahnhem vanuit zijn woonkamer in zijn Kopenhaags appartement. Door corona is een bezoek niet mogelijk en daarom gaat het interview via videobellen.

Kopenhagen? De hoofdstad van Denemarken en toch schrijven over Zweden? Hoe zit dat?

Stefan Ahnhem, lachend: ‘Mijn vrouw is Deens en wilde terug naar haar land. Ze heeft tien jaar in Zweden gewoond. Ik heb dertig jaar in Stockholm gewoond en wilde ook wel eens iets anders. Er wonen nog twee grote kinderen van mij in Stockholm dus we komen er nog vaak. Alleen nu even niet met die corona. Ik mag wel naar Zweden maar bij terugkomst moet ik dan in vrijwillige quarantaine. In de zomervakantie gaan we er wel heen. Dan gaan we met het hele gezin zes weken in ons zomerhuisje bij Stockholm zitten’.

Als u zo lang in Stockholm woonde, waarom spelen uw verhalen zich dan af in Helsingbor?

Stefan Ahnhem: ‘Ik ben in Helsingborg geboren en opgegroeid. Ik ken de stad goed. Bovendien is Stockholm zo groot. Helsingborg is kleiner. Klein genoeg om elkaar te kennen maar groot genoeg om er anoniem rond te lopen als je dat wilt. En het is altijd spannend voor dit soort verhalen om op de grens te wonen. Criminelen steken makkelijk die grens over. Politieagenten niet’.

‘Ik wil ook graag  de plaatsen zo echt mogelijk te laten zijn. Ik reis daarvoor veel om rond te kijken. Alleen nu even niet door de coronapandemie. De verhalen in mijn boeken zijn immers ‘larger than life’. En het is geloofwaardiger als de plaatsen echt zijn. Ik heb eens een huis beschreven in een van mijn boeken, waarna ik ben benaderd door de mensen die daar woonden. Ik zoek de adressen meestal op internet op en maak dan een keuze. Ik verzin zelf niets als het om dit soort zaken gaat’.

De auteur werkte als scenarioschrijver mee aan bekende politieseries als Wallander en Irene Huss. Maar die tijd ligt nu achter hem. Na zijn eerste boekdeal met een Zweedse uitgever – die eigenlijk een deal voor het schrijven van vier boeken was – heeft Stefan Ahnhem geleefd van de verkoop van zijn spannende boeken. ‘Ik ben eigenlijk een autodidact. Er was in mijn tijd na e middelbare school geen school waar je scenarioschrijven kon leren. Er was alleen een commerciële opleiding. Ik heb heel veel boeken over scenarioschrijven gelezen en ben het gaan doen. De beste manier om het te leren is het te doen. Schrijven, schrijven en nog eens schrijven. Je moet op die manier je eigen stem vinden. Er is zo veel concurrentie, er is zo veel talent. Wil je in kast van een boekwinkel staan, dan heb je die eigen stem nodig’.

‘Mijn stem in het schrijven is meer episch dan die van andere auteurs. Dat komt door mijn ervaring met scenario’s, denk ik. De belangrijkste inspiratiebron die ik op dit moment heb is dan ook de serie en de boeken van The Game of Thrones. Mijn plots gaan over een langere tijd en er zijn meerdere karakters, die telkens terug komen. De verhalen zijn gecompliceerd, ingewikkeld. Dat willen mensen nu in een boek lezen. Lezers willen wat voelen, emoties. Ze willen wel dat het uiteindelijk goed komt, maar ze willen niet te snel weten hoe’.

In Motief X gaat het verhaal van rechercheur Fabian Risk en zijn familie verder in twee verschillende verhalen. Hadden dat niet twee boeken moeten worden?

Stefan Ahnhem: ‘Het gaat om een de zoektocht naar een seriemoordenaar en tegelijk onderzoekt Fabian onder de radar een collega waarvan hij denkt dat die niet deugt. Dat hadden twee aparte boeken kunnen worden, maar ik bedacht dat het spannender zou zijn om de twee verhaallijnen in een boek te doen. Fabian die samenwerkt met een collega die hij tegelijkertijd onderzoekt. Dat zorgt voor bijzondere spanning’.

Het verhaal van die seriemoordenaar is apart, omdat de politie maar geen motief kan vinden.

Stefan Ahnhem: ‘Het gaat er bij de politie en ook in spannende boeken altijd allereerst over een motief. Er wordt een moord gepleegd, de politie zoekt het motief en de dader wordt opgepakt. Dat is de normale volgorde van de dingen. Ik dacht bij mezelf: als er nu eens geen motief is, als een seriemoordenaar nu eens met de hulp van dobbelstenen zijn slachtoffers uitzoekt, wat doet de politie dan. Want we denken wel dat misdadigers een motief hebben, maar heel veel mensen willen gewoon lol hebben. Die doen het voor de kick. Dat is pas echt het kwaadaardige in een mens. Neem terroristen. Die verspreiden angst door aanslagen te plegen waardoor je slachtoffer kan worden door op het verkeerde moment op de verkeerde plek te zijn. Ik heb een keer van Stephen King het verhaaltje gelezen over een meisje dat ‘s nachts altijd last had van monsters die van onder haar bed kwamen. Op een moment vroeg ze: waarom maken jullie me elke dag zo bang. Omdat we het kunnen, zeiden ze terug. Die angst, dat onvoorspelbare, heb ik in Motief X proberen op te roepen’.

Volgen er nog meer boeken met Fabian Risk in de hoofdrol?

Stefan Ahnhem: ‘Ik ben nu de zesde aan het schrijven. Dat wordt de laatste in deze serie. Ik heb al plannen voor iets nieuws, maar daar wil ik nog niets over zeggen. Dat komt op een later moment wel’.

Bestel direct van de uitgever via deze link.