Inleven in slachtoffer én dader
Goed voorbereiden en dan pas aan de slag. Het tekent schrijfster Samantha Stroombergen, die met haar debuutboek De Witte Kamer de Gouden Strop won. Schietles, instructies van een patholoog anatoom, en opgesloten zitten in een cel. ‘Natuurlijk veel te kort om het echt te weten, maar je hebt wel een idee van de grootte en de inrichting van zo’n cel’.
Om goed te kunnen schrijven over misdaad, geweld en misbruik, moet een schrijver weten wat het met een slachtoffer – en met een dader – doet. En dat betekent documentaires bekijken, zoeken naar filmpjes op internet en lezingen bezoeken. Van artsen en technische rechercheurs. ‘Het brengt je op ideeën. Met grote delen van de informatie die je zo krijgt, kan je iets mee in een boek’, vertelt Samantha Stroombergen.
De in de bollenstreek opgegroeide Stroombergen studeerde in Leiden Nederlands en Journalistiek omdat zij ‘iets met schrijven’ wilde. Haar eerste boeken spelen zich daarom ook vooral in en rond Leiden af. Voor De Witte Kamer ontving zij de Gouden Strop (de prijs voor de beste Nederlandstalige thriller). In haar volgende boeken, De Dwalenden is onlangs verschenen, spelen inspecteur Léon Coeur en zijn nichtje Hanna de hoofdrol. In dat laatste boek krijgen de twee te maken met een zaak, die hen leidt naar het verleden van Hanna. Haar beste vriendin werd ontvoerd toen zij dertien jaar was. Een paar dagen later werd zij dood terug gevonden in een weiland. De dader werd gepakt en werd tot een lange celstraf veroordeeld. Precies op die plek wordt in De Dwalenden weer een meisje gevonden. Het onderzoek leidt Léon naar een groep mensen die in het groen buiten Leiden een eigen leven leiden. De groep blijkt te zijn opgericht door de man die ooit de vriendin van Hanna pakte en vermoordde. De klopjacht op de dader van de nieuwe moord brengt Léon en Hanna langzaam dichter bij de oplossing, maar het brengt hen tegelijk in levensgevaar.
Na haar debuut heeft zij nu een trilogie geschreven met het duo Léon en Hanna in de hoofdrol. Maar een langlopende serie zal het niet worden. ‘Ik ben niet zo van de langlopende series’, zegt Samantha tijdens het digitale teams-gesprek. ‘Maar ik wilde nu wel wat langer de tijd hebben voor mijn personages. Ik wilde hen diepte geven, ze laten groeien. Maar er komt nu echt geen nieuw deel meer met Léon en Hanna. Maar ja, het deed het mij toch wel een beetje pijn om afscheid van het duo te nemen’.
Het idee voor een korte serie zat overigens al wel in haar hoofd toen zij bezig was met haar debuut. ‘In grote lijnen wist ik al hoe het verder zou gaan tot in een derde deel. Ik heb al wat lijntjes uitgegooid in deel een. In reacties op De Witte Kamer schreven lezers al dat zij het boek ‘niet af’ vonden. Dat klopte wel. Er kwam nog meer’.
In De Dwalenden speelt de groep die buiten Leiden in een soort trekkershutten wonen een belangrijke rol. Is dat een soort sekte?
Samantha Stroombergen: ‘Ik laat de lezers zelf een conclusie trekken uit het verhaal. Ik noem het zelf nergens een sekte of zoiets. Ik zeg ook niet of het puur een anti-abortus groep is of dat het meer is. Dat is aan de lezer. Het is bij mij ontstaan door een paar ideeën die bij elkaar kwamen. Ik raakte geïnteresseerd in scientology en heb er meer over gelezen. Tegelijk is in de VS de abortusdiscussie weer opgelaaid. De regels in verschillende staten worden teruggedraaid. Die discussie hoor je ook in Nederland. De combinatie van die twee zaken vond ik interessant. Toen ik bezig was met het schrijven van mijn boek, speelde het ook in het nieuws. Dat was voor mij een bron van inspiratie. Ten slotte was ik ook bezig met de dood. Wat gebeurt er eigenlijk als je dood gaat. De dader in de cel, Adam, heeft een filosofische inslag en dat heb ik gebruikt om hem over die vragen na te laten denken’.
Voor het schrijven van thrillers verdiept de auteur zich in de verschillende aspecten van misdaad die aan de orde komen. Voorbereiden en kennis zijn belangrijk voor haar. Zo is zij samen met een vriendin naar Seattle gegaan voor een ‘crowd solving’; een evenement waarbij deelnemers helpen om een oude zaak op te lossen. Daarbij krijgen zij les van psychologen, technische onderzoekers en rechercheurs. Met deze professionele hulp gaan deelnemers – gewone burgers – op zoek naar mogelijke oplossingen van de misdaden. Alles wordt uiteindelijk in een rapport opgeschreven en aan het politiekorps overhandigd die de zaak in behandeling heeft.
Samantha Stroombergen: ‘Na het winnen van de Gouden Strop ben ik met een vriendin, die onderzoek doet voor haar podcast Duister, deze bijeenkomsten gaan bezoeken. Dat is van crimecon, een Amerikaanse organisatie die zich buigt over grote politiezaken. Daar houden rechercheurs, technici en artsen lezingen. Het brengt mij op ideeën. En het grootste deel van de kennis van de specialisten kan je in je boeken gebruiken’.
Voor die ervaring heeft de schrijfster ook schietlessen genomen. ‘Niet om goed te leren schieten. Daar gaat het niet om. Maar ik wilde voelen hoe het is om een pistool af te vuren. Als je er over schrijft, is het goed om te weten hoe het is om te schieten. Zo wilde ik ook weten hoe een cel er uit ziet. Ik heb stage gelopen bij het Openbaar Ministerie en in die tijd heb ik ook in het cellenblok gezeten. Natuurlijk veel te kort om echt te weten hoe het voelt om lang vast te zitten, maar toch weet ik wat het is als de deur op slot wordt gedraaid. Ik weet hoe een cel er uit ziet. Voor de zwaar beveiligde afdeling in Vught heb ik alleen met iemand van communicatie gesproken, want echt bezoeken is moeilijk. Zeker nu met de coronapandemie’.
Na de serie van drie boeken over Léon en Hanna gaat de schrijfster zich nu richten op een nieuw boek. ‘De reeks is klaar. Ik ga nu een stap terug doen. Het is niet als tijdens de serie toen ik al ver in het derde boek was toen nummer twee uit kwam. Ik ga nu eerst meer lezen, documentaires kijken, internet af speuren. Ik heb wel een paar ideeën liggen, maar dat is nu nog los zand’.
Zie ook: www.crimecon.com
Bestel dit boek direct van de uitgever via deze link.