Waardering:

Riskant_Spel_cover‘Alles is politiek, politiek is alles’

De politiek is overal. De blauwe enveloppe van de belastingdienst, de bekeuring voor te hard rijden, de eigen bijdrage als je naar het ziekenhuis moet, alles is politiek. Dus hoort politiek ook in een thriller thuis. Herman Heinsbroek voegde de daad bij het woord en stopte er heel wat van in zijn eerste thriller, Riskant spel.

Elke dag wordt iedereen geconfronteerd met ‘politiek’. Over de btw, de successierechten, de openingstijden van het zwembad, achter alles zit een politiek besluit. ´Als je dan een spannend boek schrijft moet de politiek er ook in. Dat heb ik gedaan in de statements in Riskant spel als de vader en dochter samen zitten opgesloten en over van alles praten´.
Herman Heinsbroek is in zijn leven al heel wat verschillende kanten op gegaan. Diplomaat, ondernemer, minister, kunstverzamelaar en nu schrijver. ´Schrijven is leuk. Ik schrijf al langer korte verhaaltjes. Ik vroeg me af of ik een boek zou kunnen schrijven, een spanningsboog opbouwen. Het idee voor het boek heb ik al jaren en ik ben er wel eens aan begonnen. Maar 14 maanden geleden ben ik er echt voor gaan zitten´, vertelt hij in zijn overweldigend mooie huis buiten Naarden. De kunst aan de muur kijkt neer op de tafel met de koffiekopjes en flesjes water.
‘Ik wilde vooral een spannend boek schrijven’, legt Herman Heinsbroek aan die tafel uit. ‘De meeste schrijvers hebben het in hun boeken niet over politiek. Ze zijn bang om hun vingers te branden en hun lezers van zich te vervreemden. Maar de rol van de politiek in de samenleving moet je niet onderschatten en kan je dus ook niet apart zetten als je over die samenleving schrijft, zoals ik in dit boek’.
In Riskant spel wordt een mediatycoon ontvoerd door een ontspoorde man. Die wil geen geld maar aandacht voor het geweld en de oppervlakkigheid van de tv-uitzendingen. Dat de dochter van de mediadirecteur op het moment van de actie toevallig aanwezig is, is voor de ontvoerder een aangenaam extraatje. De dader zit in de knoop met zijn criminele zoon en zijn dochter die in een striptent werkt en hij geeft de media de schuld van zijn problemen. ‘Toen ik Tarik Z. in de NOS-studio zag, die in de uitzending van het nieuws een boodschap wilde brengen, dacht ik gelijk: dat is net mijn boek. Maar ja, niemand zei het’.
‘Het optreden van de media is het centrale thema van het boek’, zegt Heinsbroek enthousiast. ‘De media moeten hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. De vrijheid van meningsuiting is voor mij vanzelfsprekend. Maar als je iets schrijft of uitzendt, moet je wel weten wat het veroorzaakt. De invloed van de media is ten slotte kolossaal. Mensen geloven het toch als het journaal het zegt? Of als het in de krant staat?’
Die vrijheid is voor Heinsbroek niet oneindig. Iedereen mag zeggen wat hij of zij wil, maar weet wel wat je doet, is zijn devies. ‘Je kan iemand voor rotte vis uitschelden, zeker. Na Van Gogh kan dat. Maar we hebben cultuurregels. Daar hebben we heel over gedaan en dat betekent voor mij dat je respect moet hebben voor de ander. Als je in de kroeg een crimineel uitscheldt, dan moet je niet verrast zijn als je klappen krijgt’.
Dat betekent ‘op macro niveau’ volgens Heinsbroek dat je kan publiceren wat je wilt, of uitzenden, maar je kan een reactie verwachten. ‘Van Gogh is bij voorbeeld gewoon veel te ver gegaan. Charlie Hebdo kan schelden, de profeet met een geitenkop afbeelden, maar dan kan je wachten op een reactie. Een extremist pikt het niet. Die pakt zijn wapen’.
Het gaat er volgens hem om hoe mensen met de vrijheid omgaan. Hij pleit voor een ‘normale omgang tussen mensen’. Want waarom moet je zo afgeven op religie? ‘Je weet dat voor veel mensen het geloof het handvat is om het leven door te komen’.
Daar moeten ook de media eens over nadenken, vindt hij. ‘Die media hebben zo veel invloed, dat het sturend wordt in de samenleving. De mediacratie. Overal is controle. Vragen in de Kamer, ophef in de samenleving. Dat is goed, het houdt de boel strak. Maar niemand controleert de media. Ik ben niet zo van de controlerende organen van de overheid. De journalistiek moet zichzelf beter reguleren’.
De entertainment branche, de kunstwereld – waaronder Heinsbroek expliciet ook muziek schaart – geven een tijdsbeeld weer. ‘Ze laten zien wat er gebeurt’, zegt hij. ‘Dat heb ik ook geprobeerd in mijn boek. Maar het moet natuurlijk wel leuk blijven. Ik hou van een verhaal dat dwingt tot verder lezen. Een soort pageturner maar dan wel een met een centraal thema’.
In Riskant spel houden de hoofdrolspelers lange gesprekken over allerhande onderwerpen. Politiek, de media, vrede en veiligheid, maar ook de liefde, reïncarnatie, relaties, het komt allemaal voorbij als vader en dochter in de kelder zijn opgesloten. Deze bespiegelingen zijn niet goed voor de vaart in het verhaal. Daar is de auteur zich terdege van bewust. Hij is niet bereid om die gesprekken buiten spel te zetten. ‘In een echte thriller past dat niet. Als het een pageturner moet zijn, moeten die filosofische delen er uit, zei mijn redacteur. Dat gaan we niet doen, zei ik terug. Het thrillereffect wordt er door vertraagd, maar dit is wat ik wil schrijven. Eigenlijk zou voorop moeten staan: Spannende roman. Dat geeft het beter weer’.
Heinsbroek heeft na zijn succes in het zakenleven een korte politieke carrière gehad. Minister namens de LPF in het eerste kabinet Balkenende (2002) en daarna nog een poging om een nieuwe partij op te richten in de lijn van de vermoorde Pim Fortuyn. Zijn ministerschap heeft nog geen half jaar geduurd. Heeft hij dan niet zelf ook last ondervonden van de mediacratie? Nee, dat viel mee, zegt hij nu. ‘Het was niet persoonlijk op mij gericht maar op de chaos in de LPF, de Lijst Pim Fortuyn. En dat was gewoon terecht. Het was ook een chaos in die partij’.

Bestel direct van de uitgever via deze link.