‘Vertrouw nooit een schrijver’
Als het in de krant staat, of het is op het tv-nieuws is geweest, dan moet het waar zijn. Heel veel mensen vertrouwen daarop in hun meningsvorming. Maar waarom eigenlijk? Waarom vertrouwen de mensen op het geschreven woord. ‘Vertrouw nooit een schrijver’, tekent de Zweedse thrillerauteur Håkan Nesser in zijn nieuwste boek, Een heel ander verhaal, op. Nesser lacht, als de zin hem wordt voorgehouden. Zo is het toch, lijkt hij te zeggen. ‘Waarom vertrouwen mensen het als het staat geschreven? Het is als in het laatste boek in de serie over inspecteur Barbarotti waarin het gaat om het vertrouwen in de verteller van het verhaal. Lezers realiseren zich heel langzaam dat er iets helemaal verkeerd is aan die verteller. Of aan het verhaal in dit boek, Een heel ander verhaal.’
In het tweede deel van de serie over Barbarotti loopt een vakantie in Bretagne voor zes Zweden uit op een drama. Het blijft zonder gevolgen en wat rest zijn nare herinneringen en een dagboek van een van de betrokkenen. Maar vijf jaar later wordt een van die toeristen vermoord. En daarna nog een. En nog een. Barabrotti krijgt telkens een brief met een aankondiging van de volgende moord. Aan hem de taak om verdere slachtoffers te voorkomen en de geheimzinnige dader op te sporen.
Nesser is bekend geworden door zijn tiendelige serie over inspecteur Van Veeteren; tevens een succesvolle tv-serie. Na die tien boeken is Nesser op zijn hoofdpersoon uitgekeken. ‘Genoeg is genoeg’, zegt hij in de bibliotheek van een Amsterdams hotel. ‘Ik had vooraf al bedacht dat het tien boeken zouden worden. Ik had er nog wel meer kunnen schrijven, maar die zouden steeds slechter worden. Het is beter om te stoppen als ze nog goed zijn. Ik wil niet in herhalingen vallen en mijn lezers vervelen.’
Het is nu Barbarotti geworden. Die is eigenlijk een beetje bij toeval zijn nieuwe hoofdpersoon geworden. Nesser was bezig met een boek over een familiedrama en na ruim tweehonderd pagina’s zat hij vast. Een writers block. ‘Wat doe je in zo’n geval, dan leg je het weg en laat het even met rust. Ik kwam er achter dat ik een politieagent nodig had om het verhaal af te maken. Dat is Barbarotti geworden. Ik vond hem als personage leuk en bedacht dat ik er wel een serie van zou kunnen maken.’
Die serie rond Barbarotti blijft beperkt tot vijf delen, ‘dan is het genoeg’, zegt Nesser. Zijn twee hoofdpersonen zijn overigens heel verschillend, onderstreept de schrijver. Barbarotti is twintig jaar jonger, Van Veeteren is een beetje een raadsel gebleven, een enigma, terwijl Barbarotti opener, makkelijker in de omgang, is. ‘Hij is een type waar lezers zich makkelijker mee identificeren. Hij is nooit ergens helemaal zeker van, hij stelt de fundamentale vragen over het leven. Op wie ik zelf het meeste lijk? Op Barbarotti. Alhoewel, ik zit er een beetje tussenin. Van Veeteren is tien jaar ouder dan ik en Barbarotti tien jaar jonger. Maar de vragen die Barbarotti stelt, zijn wel mijn vragen.’
Na vijf delen Barbarotti is Nesser klaar met thrillers, detectives, moord en doodslag. ‘Zeg nooit nooit. Maar ik heb na 26 thrillers niet meer zo veel verhalen in me. Ik betwijfel of ik nog een keer in een boek een detective nodig heb. Politie procedures? Dat is voor mij over. Ik blijf wel schrijven natuurlijk. Maar dat worden romans met en thrillerelement. Want er moet wel spanning, een mysterie in het verhaal zitten.’
Nesser schrijft nu ‘stand alone’ boeken. Niet meer een serie, zegt hij zelf. De afgelopen jaren heeft hij in New York en Londen gewoond met zijn vrouw. ‘De kinderen zijn de deur uit en waarom zouden we dan in Zweden blijven. Maar we gaan deze winter terug naar Stockholm. Als je weg bent, wordt je bewuster wat je eigenlijk mist van Zweden. Over New York en Londen heb ik nu een boek geschreven en we denken er aan om enkele maanden in Berlijn te gaan wonen. Dan heb ik boeken over de drie belangrijkste steden geschreven. Dat zal dan wel als een trilogie worden gezien. Ja er zit zeker ook spanning in die boeken.’ En lachend voegt Håkan Nesser er aan toe: ‘Noem ze maar existentionele thrillers. Een nieuw genre.’