Mystiek, spanning en de Spaanse koning
Het recept van de Amerikaanse schrijver Dan Brown is bekend: gooi actie, kunst en mystiek in de mixer en er komt een actiethriller uit. Oorsprong is van hetzelfde laken een pak, maar dan wel met een merkwaardige bijrol voor het Spaanse koninklijk huis. Wie niet beter weet, zou bij het lezen van Oorsprong denken, dat koningen nog steeds de baas zijn.
Het verhaal van Oorsprong begint in Bilbao waar een wiskundig genie en futuroloog een ontdekking presenteert waardoor wetenschap en godsdienst nooit meer hetzelfde zal zijn. Ook de vaste hoofdrolspeler van Brown – professor kunstgeschiedenis Robert Langdon – is aanwezig. Maar op het hoogtepunt van de avond, net als de spreker zijn geheim wil onthullen, wordt hij doodgeschoten. De directeur van het museum en Robert Langdon gaan samen naar Barcelona op zoek naar het geheim die moet gaan over de vraag die vele godsdiensten bezig houdt: waar komt de mens vandaan en waar gaan we als mensheid naar toe. De antwoorden op die vragen zijn door de eeuwen heen altijd beantwoord door de religies en zijn het nu die religies die zich tegen de wetenschap hebben gekeerd? Langdon en de beeldschone jonge directrice van het museum proberen de moord en daarmee het mysterie te ontrafelen.
Tot zover een gebruikelijk plot van Dan Brown: een actiethriller met een cultureel sausje. Het verhaal wordt echter onwaarschijnlijker als de lezer let op die beeldschone Ambra Vidal naast professor Robert Langdon. Ambra blijkt namelijk de verloofde van de Spaanse kroonprins te zijn. En die is volgens Oorsprong misschien iets minder fanatiek katholiek als zijn vader maar net als zijn vader baalt de kroonprins van de rol die zijn verloofde speelt in de onthulling, die de bijl kan zijn aan de wortel van het geloof. De kroonprins belt haar op en beveelt haar naar Madrid te komen, maar zij weigert en gaat mee met Langdon. Ook de speciale agenten uit de elite-eenheid die de koning beschermt, kunnen haar niet weerhouden met de Amerikaan op avontuur te gaan.
Hoe aardig het verhaal ook is, het blijft een merkwaardige gedachtesprong van de Amerikaanse schrijver dat het lijkt alsof de koning de touwtjes van de macht stevig in handen heeft. En dat de kroonprins klaar staat om die touwtjes over te nemen als zijn oude, zieke vader het loodje legt. Natuurlijk noemt Dan Brown de parlementaire democratie, maar het is niet echt tot hem doorgedrongen dat die politici meer touwtjes in handen hebben dan een monarch in een modern Westers land.
Dit staat in schrille tegenstelling tot zijn verdieping in moderne technieken en informatica. Naast uitgebreide uitleg en bewondering voor klassieke kunstwerken en lof voor architect Antoni Gaudí en diens Sagrada Família; de beroemde modernistische kathedraal in Barcelona. Van zelflerende computers, robotisering en moderne communicatiemethoden weet Dan Brown alles af. En zoals van hem mag worden verwacht, strooit Brown met weetjes over gebouwen en kunstwerken die Langdon en Ambra onderweg tegen komen.
Maar van staatsinrichting weet Dan Brown blijkbaar minder af. De rol van de koning in Spanje wordt schromelijk overdreven. En het klinkt al net zo onwaarschijnlijk dat de verloofde van zo’n belangrijk man er met een Amerikaan vandoor kan gaan zonder dat de geheime dienst haar kan stoppen. Maar misschien is de concentratie van macht bij een president wel normaler dan hier in Europa waar parlementen de uitvoerende macht controleren. Vanuit die achtergrond is het idee van Dan Brown misschien begrijpelijk, maar een republikein kijkt dan toch met gefronste wenkbrauwen naar hoe zo’n immens populaire schrijver met waarheid en geschiedenis omgaat. Het zal zijn miljoenen fans niet deren en het beïnvloed de boekenverkoop ongetwijfeld niet – de stapels Oorsprong bij Hudson Bay getuigen van de vraag naar het boek – maar een kritische noot is wel op zijn plaats.
Bestel direct van de uitgever via deze link