Waardering:

Schrijven als een smoothie

Het is voor een schrijver belangrijk om veel te lezen, tv-nieuws te zien en rond te dwalen in de stad. Alle gegevens komen onbewust in het geheugen en als de auteur zijn boek schrijft, weet hij niet meer wat waar vandaan komt. Joseph Knox: ‘Alles gaat in de blender en de tekst komt er uit als een smoothie. Je proeft de banaan, maar je ziet hem niet’.

foto Jay Brooks

In de diepzwarte kant van de Engelse industriestad Manchester gaat de jonge agent Aidan als undercover op jacht naar een geheimzinnige drugsbende. In die achterbuurten is ook de tienerdochter van een minister verdwenen en als extra opdracht moet Aidan haar op het spoor zien te komen. Het brengt de undercoveragent naar duistere bars en uitbundigste feesten. En het confronteert hem met al het lijden en sterven van drugsverslaafden.
De jonge Engelse schrijver Joseph Knox weet zelf niet waarom zijn boek zo ‘noir’ is geworden. ‘Ik bedenk het verhaal terwijl ik het schrijf. Ik plan bijna niets. Als ik een scene beschrijf, dan weet ik zelf vaak niet waar het eindigt. Mijn tweede boek begint veel minder zwart dan Sirenen. Maar ik zie zelf dat het steeds meer ‘noir’ wordt naarmate ik meer herschrijf. Blijkbaar hou ik van dat zwarte, de donkere kant van het leven. Het is voor mij een existentiële wereld, een soort grotesk sprookje. Sirenen is als een ‘gothic battle for the soul’. Een groots en meeslepend gevecht tussen het goede en kwade in de mens’.
Waar het allemaal vandaan komt? Joseph Knox lacht zijn ontwapenende lach. ‘Dat weet ik echt niet. Ik werkte in bars en sliep heel slecht. Na het werk liep ik nog weleens tot de zon opkwam door de stad. Dat is eigenlijk onderzoek voor dit boek, maar dat wist ik toen nog niet. Als boekverkoper zie ik alle nieuwe boeken binnen komen. En er gaat bijna geen week voorbij zonder dat ik toch tenminste een boek heb gelezen. Al die gegevens en karakters en de beschrijvingen en de sfeer gaat als het ware in een blender in mijn hoofd. En als ik schrijf komt het er uit als een smoothie. Je weet dat er feiten en beschrijvingen in zitten die ik elders heb gelezen of gezien, maar je ziet het niet in mijn verhaal. Je weet dat er banaan in zit, maar je kan die vrucht niet zien’.
De aanzet tot het verhaal van Aidan heeft Knox als barman van een kroeg in de binnenstad van Manchester al meer dan negen jaar geleden gekregen. Hij kwam op een feest terecht waar drank en drugs in overvloed aanwezig waren. Door de dreunende muziek was een gesprek bijna onmogelijk en iedereen liep dan ook maar met iedereen te zoenen. Niemand wist wie het feest eigenlijk gaf. ‘Ik bedacht dat het een soort ‘noir’ update van het klassieke boek The Great Gatsby van Scott Fitzgerald was. Geen duur landhuis en jazzy muziek, geen mooie chique dames maar criminelen onder de drugs en verlopen meisjes en hoeren. Het was het begin van acht jaar schrijven en schaven aan Sirenen’, aldus Knox op promotietour in Amsterdam.
Richt hij zich op de achterbuurten van Manchester, omdat hij er vandaan komt en het goed kent?
Knox: ‘Ik ben geboren en getogen in een dorp valk bij Manchester. De stad was voor mij ‘big lights, bright city’. Ik ben er zo snel mogelijk naar toe gegaan. Maar Manchester is meer dan alleen een achterbuurt, hoor. Er zijn universiteiten, creatieve centra. Ja, er is ook hardheid, een swingend nachtleven in een klein uitgaanscentrum. Ik vond de stad ondervertegenwoordigd in de misdaadliteratuur en ben er dus over gaan schrijven. Ik kon er een alternatieve waarheid ontwikkelen, heb er mijn eigen wereld ontworpen. Het is mijn eigen speeltuin waar de ‘battle for the soul’ kan plaats vinden. Ook mijn tweede boek blijft met Aidan in de hoofdrol in mijn speeltuin’.
Hij werkt overdag als boekverkoper. Wanneer schrijft Joseph Knox dan zijn boeken?
Knox: ‘Ik heb altijd geschreven. Als kind had ik last van slapeloosheid en mijn ouders hebben me een opschrijfboek en een pen gegeven en veel boeken om te lezen. Alles om me stil te houden. Als ik ’s nachts maar niet door het huis ging zwerven. Wat ik schreef, was natuurlijk allemaal rotzooi, maar het heeft me het schrijven wel bijgebracht. Als boekverkoper heb ik in de lunchpauzes en ’s nachts geschreven. Ja, ik slaap nog steeds weinig. Ik heb op dit moment een sabbatical dus ik kan de hele dag aan mijn boek werken. Dat doe ik nu zo’n vijftien uur per dag. Mijn Duitse vriendin stimuleert mij hier in. Zij is mijn eerste lezer en corrector. In het Duitse karakter zit aandacht voor details en georganiseerdheid. Dat ontbreekt bij mij. Zij is meer hoofd dan hart. Ik ben meer hart dan hoofd’.
U schrijft zonder plan vooraf. Moet u het manuscript daardoor veel herschrijven voordat het naar de uitgever gaat?
Knox: ‘Het is de verantwoordelijkheid van een schrijver om een zo goed mogelijk verhaal bij de uitgever af te leveren. Ik schrijf en herschrijf en herschrijf en herschrijf. Soms denk ik: die zin is in een keer helemaal goed. Maar de meeste zinnen schrijf ik steeds opnieuw. Steeds een beetje beter. Ik kan mijn manuscript heel moeilijk loslaten. Nu is Sirenen in Engeland verschenen in een hardcover. Over een paar maanden komt de pocket uit en ik denk dat ik nog wel een paar dingetjes wil veranderen. Maar dan blijf ik voor altijd af, hoor. Echt. Ik ben na mijn studie Engels nog even gaan werken als journalist bij een lokale krant. Dat was niets voor mij. Ik kon mijn stukken niet loslaten. Ik besefte dat als ik een goede journalist wilde worden, ik mezelf zou moeten veranderen. Maar ik wilde schrijver worden. Een roman schrijven. Dan kan ik tenminste eindeloos blijven herschrijven. Ik ben maar gestopt als journalist en begonnen als boekverkoper. Dat past beter bij mij’.

logo the house of booksBestel direct van de uitgever via deze link.