Zweeds succesnummer
Het was even afwachten, maar het kan nu toch ondubbelzinnig worden vastgesteld: Henning Mankell overleeft zijn eigen creatie Kurt Wallander. De eerste thriller van de Zweedse successchrijver zonder zijn populaire rechercheur uit Zuid-Zweden is net zo goed, misschien wel beter, dan zijn eerdere boeken. De fans van Mankell kunnen weer gerust ademhalen.
In ‘De terugkeer van de dansleraar’ speelt inspecteur Stefan Lindman de hoofdrol. Maar de schrijver is niet ver afgedwaald van het prototype dat hij met Wallander schiep. Ook Lindman is nors en nukkig, heeft een moeizame relatie en werkt het liefst in zijn eentje aan de raadsels die hij op zijn pad tegenkomt.
Overigens gaat het hier om een boek dat al in 2000 in het Zweeds is verschenen. De grootmeester komt in het voorjaar met de eigenlijke opvolger van de Wallander-reeks: in Voor de vorst speelt Kurts dochter Linda de hoofdrol. Dan komt ook Lindman terug als vriend van Linda Wallander.
Het raadsel is in De dansleraar draait een moord in het hoge noorden van Zweden. De oude mentor van Lindman wordt zwaar verminkte bij zijn eenzame huisje in de bossen gevonden. Lindman gaat op onderzoek uit. Eigenlijk vlucht Lindman uit zijn eigen stad weg omdat vlak voordat hij van de moord hoorde, te horen heeft gekregen dat hij kanker heeft. Niet dodelijk, maar wel de gevreesde ziekte. Telkens als Lindman ergens zit of ligt, kan hij aan niets anders denken dan aan zijn eigen sterfelijkheid.
Maar Mankell zou zichzelf niet blijven als het een eenvoudige rechttoe rechtaan moordzaak zou zijn. Het blijkt dan ook te draaien om oude nazi’s en wraak van een joods slachtoffer. Het geeft De terugkeer van de dansleraar dat beetje extra dat alle boeken van Mankell kenschetst.
Het past goed in een lange traditie van Zweedse schrijvers dat een onderdeel of stroming in de samenleving kritisch op de korrel wordt genomen. Sinds de maatschappijkritische boeken van de beroemde Showall en Wahloo lijkt dat wel een must voor elke Scandinavische thrillerauteur. Ook Mankell ontkomt er niet aan.
Het plot is dan ook niet het sterkste punt van het nieuwe werk van Mankell. Het is op z’n zachtst gezegd niet zo waarschijnlijk dat een bezoekende inspecteur, die wordt gekweld door angst voor de dood en zelfmedelijden, zaken aan het licht brengt die de plaatselijke politie over het hoofd heeft gezien. Van een geheime kampeerplaats in het bos tot een verborgen dagboek, de politie vindt ze niet tot Lindman ze er op wijst.
Maar het is weer prachtig geschreven. Boeiende omschrijving, scherpe analyses en spannende ontwikkelingen. Wat geeft het dan dat het plot matig is, het is en blijft een heerlijk boek om te lezen.