Moord in de middeleeuwen
Wat is het toch dat schrijvers van spannende boeken de laatste jaren hebben met geschiedenis en geloof? Het ene na het andere boek verschijnt dat een van beide of zelfs allebei deze kenmerken in zich bergt. De trend stamt van lang voor het succes van Dan Brown met zijn reli-thrillers, maar Brown is er natuurlijk wel een exponent van. De Spaanse auteur Javier Sierrra en de Italiaan Giulio Leoni voegen zich met hun boeken in het rijtje historische boeken met een religieuze inslag.
De Mozaïek Moorden begint hard en bloederig met een beschrijving van de laatste dagen van kruisridders in Akko. Na de aanvankelijke successen van de kruistochten en de verovering van het Heilige Land, zakte de belangstelling van het christelijke westen weg. Een voor een werden de christelijke steden heroverd door de Moren. Leoni beschrijft hoe in deze chaos twee monniken een geheim boek in een kistje aan boord van het laatste schip dat vol met de adellijke dames en heren ontsnapt, weten te krijgen. De elite redde het vege lijf terwijl de massa een vreselijk lot wachtte.
Het beeld verschuift naar het Florence van 1300. De prior van de stad, de beroemde dichter Dante, moet de raadsels rond de dood van een mozaïekwerker zien op te lossen. De man is levend overgoten met het cement waarmee hij overdag zijn steentjes in de muur vastzette.
In zijn naspeuringen komt Dante er achter dat een groep geleerden zich in zijn stad heeft verzameld om in opdracht van de paus een universiteit te stichten. Met geld uit Rome wordt daarom een oud klooster in oude glorie hersteld en bij de versiering van de oude muren is de meester van de kleine steentjes vermoord. Waar was de mozaïekwerker mee bezig? Wat voor een beeld wilde hij op de muur plakken? Wilde iemand ten koste van alles voorkomen dat hij een geheime boodschap in het klooster aan zou brengen. Wat heeft de val van Akko er mee te maken? Gaat het soms om een mozaïek van duivelse riten? Het zijn vragen waar Dante in een lange jacht door de stegen en kelders van het oude Florence naar op zoek gaat.
Giulio Leoni volgt de weg die door zijn Romeinse stadgenoten Monaldi en Sorti is gewezen. Dit schrijversechtpaar heeft geschiedenis en religie samengebracht in dikke boeken over de paus rond het jaar 1600. Leoni is nog wat eeuwen verder teruggedoken in de geschiedenis. Hij hanteert dezelfde stijl als Monaldi en Sorti: lange beschrijvingen van de wereld waarover hij schrijft, omslachtig taalgebruik, lang uitgesponnen dialogen.
Het komt de snelheid van het boek niet ten goede. Maar aan de andere kant: voor het begrijpen van het verhaal en hoofdpersonen is veel uitleg nodig. Anders kan de lezer zich niet in de tijd verplaatsen en dat is bij een dergelijk boek toch het eerste vereiste. Leoni slaagt er goed in die tijd te laten herleven.
Een ander voorbeeld van deze interesse van de moderne westerse mens in het verleden van de katholieke kerk is het boek van Javier Sierra. Deze jonge Spaanse auteur heeft leven en werken van Leonardo da Vinci als uitgangspunt genomen voor zijn boek Het Geheime Avondmaal. In Rome wordt met ontzag maar ook met groot wantrouwen naar een muurschildering gekeken, die de grote kunstenaar eind van de vijftiende eeuw in Milaan aan het maken is. Een Romeinse inquisiteur wordt naar Milaan gestuurd om uit te zoeken waar de Milanese graaf mee bezig is door Da Vinci in het opgeknapte klooster te laten schilderen. Het gaat om een schildering van het Laatste Avondmaal, maar waarom zou dat slecht zijn? Nadat enkele vrome pelgrims naar Milaan worden vermoord, komt de inquisiteur er achter dat die pelgrims helemaal niet zo vroom zijn en dat Da Vinci mogelijk een van de ergste zonden begaat die Rome kan bedenken: Is hij soms een volgeling van de Katharen, de sekte waarvan iedereen dacht dat alle aanhangers waren afgeslacht.
Ook hier vindt de lezer dezelfde stijl: langdradig, veel uitleg, beschrijvingen, theologische disputen. Geen snel en makkelijk leesbaar boek, maar wel een die de geïnteresseerde de nodige kennis bij kan brengen over lang vervlogen en opwindende tijden. Beter dan Leoni weet Sierra wel de combinatie aan te brengen van historische roman en thriller. Sierra past beter bij dit genre van Leoni, die sterker neigt naar uitleg en roman.
Blijft de vraag waarom er opeens zoveel boeken over deze onderwerpen verschijnen. Van een tijdelijke trend in thrillerland kan geen sprake meer zijn. Daarvoor zijn er te veel boeken op dit terrein verschenen. Het past misschien wel in de huidige tijd waarin mensen op zoek zijn naar houvast in verleden en geloof. Het heeft in ieder geval twee goede boeken opgeleverd.