Waardering:

De verschrikkingen van de doodstraf

Het is geen alledaags verschijnsel dat twee nieuwe thrillers hetzelfde uitgangspunt hebben. En dat toeval is des te groter als de ene auteur een Nederlander is en het andere boek door een Zweeds duo is geschreven. Derwent Christmas en het duo Roslund en Hellström hebben geschreven over de verschrikkingen van het leven in death row in een Amerikaanse gevangenis en het wachten op de dodelijke injecties in de dodenkamer.

Voor de Fries Derwent Christmas is Twee Tranen zijn eerste boek. Het debuut van deze stadsdichter van Leeuwarden begint vlak voor de terechtstelling van een veroordeelde die eerst jaren in de cel op zijn doodstraf heeft zitten wachten. In terugblikken wordt langzaam duidelijk waarom hij daar zit. De succesvolle reclameman heeft zich door een studente laten verleiden tot overspel. De affaire loopt enorm uit de hand en daarom zit hij in de cel. Maar uiteindelijk is de veroordeelde vlak voor de voltrekking van de doodstraf toch iedereen te slim af. Derwent Christmas verrast met de kracht van zijn debuut. Hij weet een loodzwaar onderwerp toch luchtig te brengen. Door zijn vlotte pen weet hij de ingewikkelde plot helder uiteen te zetten. Christmas vertelt zonder al te veel omwegen, waardoor de snelheid in het verhaal blijft.

De Uitlevering is al het derde boek van het Zweedse duo dat eerder triomfen vierde met Kluis 21 en Vadermoord. Roslund en Hellström grijpen hun boeken aan om maatschappelijke thema’s aan de kaak te stellen. In hun eerste boek was dat vrouwenhandel, in het tweede pedofilie en het recht in eigen hand nemen. In De Uitlevering buigen de twee zich over de doodstraf in Amerika. Een zanger wordt in Stockholm opgepakt voor ernstige mishandeling. Bij nader onderzoek blijkt de man in het bezit van een vals paspoort. Via Interpol komen de Zweedse agenten er achter dat het om een veroordeelde moordenaar gaat. De man is volgens de Amerikaanse FBI vlak voor zijn terechtstelling in zijn cel overleden. Maar dat kan natuurlijk niet waar zijn: hij zit nu vast in Zweden. Als duidelijk is om wie het gaat, barst de strijd los om zijn uitlevering. De Amerikanen willen hem alsnog op de stoel zetten, maar Zweden sluit uitlevering uit als verdachten de doodstraf wacht.

Opnieuw hebben Roslund en Hellström een thema goed uitgediept en zeer indringend opgeschreven. Het is afschuwelijk om te lezen hoe de Amerikaanse politiek alles uit de kast haalt om een jongen legaal te kunnen vermoorden. Maar het is ook huiveringwekkend om de hypocrisie van de Zweedse politici te volgen, die buigen voor de Amerikaanse dreigementen.

De uitstapjes naar morele verontwaardiging en politieke kruiperij leiden niet tot haperingen in het verhaal. De Uitlevering is, ondanks een wel erg onwaarschijnlijk einde, een prachtig boek geworden vol drama en maatschappijkritiek.

Derwent Christmas heeft voor een heel andere aanpak gekozen voor Twee Tranen. Luchtiger, met meer humor en zonder de loodzware last van De Uitlevering. Maar dat maakt het debuut van de Fries niet minder goed. Integendeel, het is een echte aanrader.